Ana López, directora do IES Gregorio Fernández: “Sei o que podemos aportar ao centro e á comunidade educativa de Sarria”
Jessica Fernández
Os institutos Gregorio Fernández e Xograr Afonso Gómez de Sarria conmemoran este ano 2025 o seu 50 aniversario, medio século de compromiso coa formación e o desenvolvemento educativo da comarca. O IES Xograr Afonso Gómez iniciou a súa andaina no ano 1975 como Instituto de Bacharelato, instalado no edificio que hoxe ocupa a Casa da Cultura de Sarria, e, cinco anos despois, no curso 1980-81, o centro trasladouse á súa actual localización. Pola súa parte, o IES Gregorio Fernández naceu tamén en 1975, pero coa vocación de ofrecer ensinanzas de Formación Profesional. Co paso do tempo, adaptouse ás novas etapas educativas e, no curso 1998-99, incorporou a ESO e o Bacharelato. Na actualidade, o instituto acolle tamén a extensión da Escola Oficial de Idiomas en Sarria.
Con respecto ao IES Gregorio Fernández, conta desde o 1 de xullo cunha nova directora, Ana Isabel López Valín, que tomou o relevo de Fernando Díaz Copa despois de 25 anos de incansable traballo. “Para min, o centro é a miña casa, porque levo aquí 21 anos. Coñezo os compañeiros, o perfil do alumnado e o funcionamento do centro. Unha das razóns polas que me presentei a directora foi o compromiso coa comunidade da miña vila, Sarria. Outra razón fundamental foi o equipo co que me presentei, porque isto é un reto, un gran traballo e unha responsabilidade. Sei como traballan e o que podemos proporcionar ao centro e á comunidade educativa de Sarria”, explicou a nova directora. Así, o equipo directivo do IES Gregorio Fernández complétase coa vicedirectora María García, a secretaria Fe Pérez, a xefa de estudos de diúrno, Mª Luz Núñez, e a xefa de estudos de adultos, Isabel Rodríguez.
O que foi director do IES Gregorio Fernández, Copa, que estivo á fronte do centro durante 25 anos, valora esta etapa de maneira positiva, destacando todo o que aprendeu dos alumnos, das familias e do seu equipo de traballo, aínda que recoñece que foron moitos anos de dedicación.
EVOLUCIÓN DO INSTITUTO
O instituto foi creado no ano 1975 e iniciou a súa actividade en novembro dese mesmo ano como instituto de Formación Profesional, como sección do IES Daviña Rey de Monforte de Lemos. As súas primeiras instalacións estaban na Casa da Cultura, ata que en 1998 pasou a ser IES e, no ano 2000, adoptou o nome de IES Gregorio Fernández en honra ao recoñecido escultor sarriao.
O edificio principal, coñecido como Edificio 100, lembra o exdirector, Copa, construíuse en 1985, mentres que o Edificio 300 inaugurouse en 1992 para albergar a maior parte do alumnado da familia profesional de Sanidade, que incluía os ciclos de Auxiliar de Clínica e Laboratorio, aínda que esta rama foi suprimida no curso 2000/2001, trasladándose os seus equipamentos aos institutos de Monforte e Burela.
En 2001 construíuse o Edificio 400, ampliouse o taller de Mecanizado e o ximnasio, e tamén se creou a cociña e o comedor.
O curso 2009/2010 marcou a chegada do programa Abalar, e no 2011/2012 creouse a aula de Atención Educativa. No curso 2012/2013 inaugurouse a sección da Escola Oficial de Idiomas de Lugo en Sarria, impartindo inglés nos niveis A1, A2, B1, B2 e C1.
O programa Erasmus iniciou a súa actividade no centro no curso 2014/2015, “permitindo ao instituto abrirse ao mundo a través da educación”, destaca Copa. Actualmente, o IES conta con acreditación Erasmus para Educación Escolar, e tamén contan coa acreditación para Educación Superior, polo que poden participar en mobilidades alumnado de ESO, Bacharelato e Formación Profesional.
No mesmo curso, iniciouse a impartición de FP Básica nas modalidades de Fabricación e Montaxe e Servizos Administrativos, construíndo un edificio de 110 metros.
Entre 2016 e 2018 foron instaladas a fibra óptica e creouse a aula de radio, Radio Bolboreta. No ano 2020, debido á pandemia do COVID-19, o alumnado de ESO e Bacharelato cambiou de edificios para organizar entradas diferenciadas ao centro, e instalándose tamén tres portas automáticas e ventás anti-suicidio.
En 2022 colocáronse doce cámaras de videovixilancia exteriores para aumentar a seguridade, durante o curso 2023/2024 instaláronse 80 metros cadrados de placas fotovoltaicas no teito do Edificio 100, e 22 paneis dixitais nas aulas para fomentar a enerxía renovable. Ademais, nos cursos 2022-2024 foron acondicionados e adaptados os baños do Edificio 100 para persoas con mobilidade reducida. Finalmente, o ano pasado dotáronse de encerados dixitais a todas as aulas do centro.
Copa, ademais, resalta que “o alumnado do centro conseguiu aprobar as PAU durante sete anos consecutivos, igual que nos dous últimos anos máis recentes”.
OFERTA EDUCATIVA E PROXECTOS
Con respecto á oferta educativa, o IES Gregorio Fernández de Sarria conta con gran variedade de niveis educativos que xustifican a cantidade de alumnado que acolle, arredor de 400 alumnos e alumnos. A Educación Secundaria Obrigatoria conta con agrupamentos flexibles e/ou desdobres en 1º e 2º curso para favorecer unha aprendizaxe máis personalizada. Pola súa parte, o Bacharelato ofrece as modalidades de Ciencias e Humanidades, permitindo ao alumnado preparar as diferentes vías universitarias e profesionais.
A Formación Profesional abrangue ciclos básicos en Fabricación e Montaxe e Servizos Administrativos, ciclos medios en Mantemento Electromecánico, Mecanizado e Xestión Administrativa, e ciclos superiores en Administración e Finanzas, Mecatrónica Industrial e Sistemas de Telecomunicacións e Informáticos en réxime modular, xunto cun Curso de Especialización en Dixitalización do Mantemento Industrial.
Ademais, o centro conta con Educación Secundaria para Adultos (ESPA) en niveis I e II, e coa Sección da Escola Oficial de Idiomas de Lugo en Sarria, que imparte distintos niveis de inglés, ofrecendo así unha formación completa e adaptada ás necesidades de todo tipo de alumnado.
Por outra banda, a directora do centro, destaca a biblioteca e o Equipo de Dinamización de Lingua Galega, “que funcionan moi ben, na que se organizan actividades con frecuencia para fomentar o hábito da lectura e a defensa da cultura e lingua galega. Tamén temos concedido o PLAMBE, o Plan de Mellora de Bibliotecas Escolares nos centros públicos”. Ademais, pon en valor a Radio Bolboreta, “un proxecto que puxo en marcha Eduardo Rey. Cada certo tempo emítense novos programas e, o máis fermoso da nosa radio, é que son os propios alumnos quen gravan e participan activamente”. Outra iniciativa a destacar é a revista escolar, Arela dun Soño, que xa vai pola terceiro número, cun deseño e contido moi atractivo.
No que respecta a proxectos, participan no Plan Proxecta. “Este ano, concretamente, estamos inscritos en Donas de si e imos desenvolver unha serie de actividades relacionadas coa violencia de xénero, o empoderamento feminino e a igualdade de oportunidades. Consideramos que traballar estes temas desde o ámbito académico é moi positivo para o alumnado”, subliña.
Por outra banda, presentaron a documentación para formar parte dun proxecto de inclusión educativa, o PIE, e tamén no “Innova, no que están implicados varios departamentos do centro e que require unha coordinación moi coidada entre o departamento de Matemáticas, o de Filosofía, o de Lingua, o de Inglés, o de Administración… Son varios profesores traballando con distintos grupos e consensuando accións conxuntas”.
Hai tamén plans de formación de profesorado, con varias liñas destinadas á actualización dos docentes. Ademais, varios dos docentes forman parte dun grupo de traballo e un proxecto con outros centros da provincia. Así contan con Polos Creativos, teñen un coro chamado Coro da Ribela e grupos de traballo fomentando o benestar emocional da comunidade educativa. Máis centrado no alumnado, organízanse actividades deportivas como campionatos e ligas, “fomentando así os hábitos saudables e deportivos”, pon en valor Ana.
A nivel internacional, participan en Erasmus: “O noso alumnado de ciclos e secundaria pode realizar mobilidades ou prácticas en empresas doutros países europeos como Alemania, Croacia, Francia... Temos a acreditación de Educación Escolar, a Carta Erasmus de Educación Superior (ECHE), que permite tanto ao profesorado como ao alumnado moverse por Europa.
O FUTURO
Con respecto ao futuro, a directora, Ana López, afirma que lle gustaría “ampliar a oferta educativa do centro, sobre todo no ámbito da Formación Profesional. Gustaríame traer a Sarria máis ciclos formativos para ofrecer máis oportunidades ao alumnado da comarca”. Porén, “os inicios sempre resultan duros. Teño que recoñecer que é complicado, hai moita carga de traballo e moitas cousas que aprender. A día de hoxe, só penso en chegar a xuño; teño un mandato de catro anos, pero imos paso a paso e con ilusión”.
Aínda así, sostén que o obxectivo a curto prazo é mellorar a convivencia no centro debido á gran diversidade cultural. “Temos nenos da zona rural, do casco urbano de Sarria e tamén nenos que veñen de fóra cada semana; e cómpre acollelos ben, integralos e acompañalos no proceso. Están aqueles que, ademais, teñen dificultades coa lingua, polo que hai que facilitarlles a aprendizaxe lingüística e a integración social. As normas do centro, as distintas culturas… todo isto require tempo e acompañamento. Así que, polo menos agora mesmo, a miña prioridade é centrarme no benestar do alumnado. Que os estudantes cheguen, se integren, aproveiten as clases, non haxa conflitos e todo funcione con normalidade. Esa é a miña meta, e engloba tanto o alumnado como o profesorado”, destaca.
“Tamén quero que o profesorado estea a gusto, que se sinta acompañado e que, se xorde algún problema na aula, poidamos traballar xuntos para resolvelo. En definitiva, o alumnado debe estar ben atendido e, ao mesmo tempo, hai que facilitar o traballo ao profesorado para que todo avance da mellor maneira posible”, conclúe.